maandag, maart 20, 2006


Waarom het meest significante cijfer links staat.


Tussen de bloeitijd van de Griekse beschaving en de Renaissance werd de wetenschap vooral in Arabische landen bewaard en verder ontwikkeld, aldus Robbert Dijkgraaf in een stukje in NRC/Handelsblad van 18/3/2006 (p.46, Islam uit de vergelijking.)

Er is zelfs nog een klein weeffoutje dat ons daar aan herinnert. We gebruiken natuurlijk decimale getallen. Dat is een van oorsprong Indische uitvinding die via de Arabische wereld naar Europa is gekomen. Maar waarom staat het meest significante cijfer voorop? Neem het getal 137. Dat betekent: 1x100+3x10+7x1. Probeer dit in gedachten nu eens op te schrijven. Je begint dan vast met de '1'. Maar op het moment dat je die 1 hebt opgeschreven, heeft hij nog geen waarde. Hij kan 1x1 betekenen maar ook 1x1000, etc. Pas als je ook de andere cijfers hebt opgeschreven, heeft de 1 zijn waarde gekregen. Zou het niet logischer zijn eerst de 7 op te schrijven, dan de 3 en tenslotte de 1? Dan weet je onmiddellijk waar je aan toe bent.

Maar wacht even! Het Arabisch wordt geschreven van rechts naar links. Omgekeerd aan de richting van ons schrift. En dat geldt natuurlijk ook voor de cijfers. Wij hebben in de vertaling niet goed opgelet.