vrijdag, november 03, 2006


Dawkins' aanval op God

De boeken weblog van NRC.NL gaf globaal de volgende intro.

Vanuit de evolutie is de taaiheid van het geloof, uiterst moeilijk te verklaren, schrijft de evolutiebioloog Richard Dawkins in zijn nieuwe boek The God Delusion, in het Nederlands vertaald als God als misvatting. Het geloof in God is vergelijkbaar met het naïeve geloof van kleine kinderen, dat volwassenen alles weten. Heeft Dawkins een punt, of is zijn woeste aanval op het geloof niet het hele verhaal?

Ik reageerde hierop met het onderstaande.


---------------------------------------
Vanuit de evolutie is de taaiheid van het geloof, uiterst moeilijk te verklaren, schrijft de evolutiebioloog Richard Dawkins in zijn nieuwe boek The God Delusion…”

Als ik dit zo lees, lijkt dit me eerder een argument tegen de evolutietheorie dan tegen het geloof. Bovendien klopt het argument ook nog niet, als je de moeite neemt even door te denken. Daarover straks meer.

Ik vind al die aanvallen op ‘het geloof’ die tegenwoordig bij wetenschappers zo in de mode zijn, wat eenzijdig. Natuurlijk geloof ik ook niet in een man met een lange baard die hemel en aarde eigenhandig geschapen heeft. Lijkt me trouwens ook weinig goddelijk, zo’n scheppingsproces. Net een kind dat met een schepje op het strand zit te knoeien.

En natuurlijk richten ‘gelovigen’ onvoorstelbaar veel schade en ellende aan. Vroeger was het de paus met zijn kruistochten, nu is het Bush met zijn ‘global war on terrorism’.

Maar waarom zou je niet met ‘God’ de hele natuur/schepping mogen aanduiden zoals Einstein deed. En waarom zou je niet over een ‘act of God’ mogen spreken als je een natuurramp bedoelt?

Het idee van God kun je in beginsel op twee totaal verschillende manieren interpreteren.

De ene opvatting is dogmatisch. Jij hebt een directe link, een hotline met de Heer. Jij weet dus wat er moet gebeuren. Jij mag alles, want de Heer heeft het bevolen en geopenbaard. Dat is de gevaarlijke opvatting van pausen, predikers en politici.

In de andere opvatting erken je dat je de schepping/natuur niet gemaakt hebt en niet beheerst. Er is een hogere macht die groter is dan jij. Het is een opvatting die boeren en landbouwers heel goed begrijpen. Want als het weer tegenzit, gaat de oogst verloren. Dat is de manier waarop Einstein ‘God’ gebruikt. Hij weet niet precies hoe God die hele schepping in elkaar heeft geflanst, maar hij probeert er achter te komen.

Als je het zo formuleert, is ook onmiddellijk duidelijk waarom dat dogmatische geloof onuitroeibaar is. Het geeft je gigantische voordelen. Jij mag alles en je weet alles, want je hebt een hotline met daarboven.

En dan is ook duidelijk waarom de God van Einstein niet echt populair is. Als het hem belieft, zit jij fout met je voorspelling of je oogst. Voor Einstein en boeren was/is dat geen punt, want zo is het nu eenmaal, maar leuk is anders.

De taaiheid van dat dogmatische geloof is dus helemaal niet vreemd, want het is een logisch gevolg van de manier waarop de evolutie ons in elkaar gezet heeft: dol op korte termijn voordeeltjes.
-------------------------------------